From the 22nd April, Earth Day, to 29th April all donations to our charity will be doubled! To be the first to hear about the huge impact this has and other ways you can support us, sign up to our email updates.

Ocean waves breaking on beach

Croeso i #ArFrigYDon, prosiect addysg newydd sydd wedi’i ddylunio i hysbysu pobl am ein planed las ryfeddol a’i hysbrydoli i gymryd camau gweithredu.

Amdan #ArFrigYDon

Mae cynnwys ein hadnoddau wedi’i wreiddio yng Nghymru, gyda’r nod o ddatblygu ymdeimlad cryf o hunaniaeth a dealltwriaeth o faterion cefnforol lleol. Mae’r adnoddau yn edrych ar faterion byd-eang hefyd, gan gryfhau datblygiad disgyblion fel dinasyddion cyfoes Cymru a’r byd.

Bydd pob cynllun gwers yn cynnwys dolenni cwricwlwm manwl a bydd yr adnodd ei hun yn cyflwyno’r cyfle i ysgolion ddefnyddio dull thematig integredig dros y Meysydd Dysgu a Phrofiad, gan gefnogi disgyblion i wneud cysylltiadau eglur ar draws y cwricwlwm.

Cyflwyniad i’r cefnfor

Yn y cyflwyniad hwn, bydd disgyblion yn dysgu i adnabod pryderon amgylcheddol a datblygu atebion rhagweithiol i faterion amgylcheddol wrth archwilio pa mor bwysig yw’r cefnfor i fywyd.

Bioamrywiaeth

Mae bioamrywiaeth y rhywogaethau yn ein moroedd yn anhygoel, o facteria microsgopig, algâu i forfilod anferth. 

Dysgwch y prif dermau, adnabod cynefinoedd morol a deall sut mae rhywogaethau wedi’u cysylltu â’i gilydd.

seaweed.jpg

Gwasanaethau ecosystem

Mae bioamrywiaeth y rhywogaethau yn ein moroedd yn anhygoel, o facteria microsgopig, algâu i forfilod anferth. 

Dysgwch y prif dermau, adnabod cynefinoedd morol a deall sut mae rhywogaethau wedi’u cysylltu â’i gilydd.

Snakelocks Anemone on Seagrass Georgie Bull

Credit: Georgie Bull

Bygythiadau i’r cefnfor

Rydym yn tynnu gormod o’r môr, ac yn rhoi gormod o bethau i mewn i’r môr.

Mae’r wers yn rhoi trosolwg i ddisgyblion o’r prif fygythiadau i’n cefnfor, ac yn amlygu ffyrdd rydym yn gallu helpu i adfer iechyd ein cefnfor.

Diver's torch, Dan Bolt (Usage Restricted - Contact Billy Barraclough with any questions)

Credit: Dan Bolt

Materion yn ymwneud â’r Cefnfor

Yn yr adran hon, bydd disgyblion yn archwilio materion yn ymwneud â’r cefnfor, gan ganolbwyntio ar lygredd morol, newid hinsawdd a physgota cynaliadwy.

Mae’r gwersi hyn yn archwilio’r bygythiadau sy’n dod yn sgil llygredd morol. Mae’n gwahodd disgyblion i archwilio sut mae llygredd yn cyrraedd ein dyfroedd a pha gamau gweithredu y gall pobl eu gwneud i atal llygredd dŵr.

Mae’r gwersi hefyd yn arwain disgyblion i ddarganfod pam fod cefnfor iach mor bwysig wrth fynd i’r afael â newid hinsawdd a chefnogi bywyd morol.

Bydd disgyblion yn datblygu eu dealltwriaeth o bwysigrwydd ymddwyn yn gynaliadwy a sut y  gallan nhw wneud newidiadau cadarnhaol fel unigolion, ysgol neu gymuned.

Llygredd morol

Mae’r gwersi hyn yn archwilio’r bygythiadau sy’n dod yn sgil llygredd morol. Mae’n gwahodd disgyblion i archwilio sut mae llygredd yn cyrraedd ein dyfroedd a pha gamau gweithredu y gall pobl eu gwneud i atal llygredd dŵr.

Ffynonellau i’r môr

Sut mae sbwriel yn cyrraedd ein cefnforoedd? Beth yw’r prif ffynonellau? 

Archwiliwch y gweithgareddau ar y tir a’r cefnfor sy’n achosi problemau a chreu atebion i wneud gwahaniaeth cadarnhaol.

street litter

Credit: Jon Tyson

Llygredd morol

Beth yw llygredd morol? O beth mae’n cael ei wneud a pha mor hir ydy e’n para? 

Archwiliwch sbwriel yn eich cymuned a datblygwch rhai negeseuon ar y cyfryngau cymdeithasol i godi ymwybyddiaeth o’r broblem.

Drinks litter in Scotland

Credit: Catherine Gemmell

Llygredd plastig

Mae mwy na 8 miliwn tunnell o blastig yn cyrraedd y cefnforoedd bob blwyddyn. 

Meddyliwch am ddefnydd pob dydd o blastig a sut mae’n gallu dod yn broblem i’n cefnforoedd, yn enwedig yr effaith ar ein bywyd gwyllt morol.

Fish and plastic pollution in the sea Rich Carey

Credit: Rich Carey via Shutterstock

Microffibrau

Mae microffibrau yn edau blastig sy’n llai na 5mm o hyd. 

Ymchwiliwch i ffynhonnell y microffibrau hyn a’u heffaith ar yr amgylchedd.

Microfibres under a microscope Imogen Napper

Credit: Imogen Napper / Plymouth University

Stopio’r Bloc!

Mae’r hyn sy’n cael ei fflysio i lawr y toiled neu ei olchi i lawr y draen yn gallu cael effaith ddifrifol negyddol ar ein hafonydd a’n moroedd.  

Darganfyddwch sut mae hyn yn digwydd a meddyliwch am gamau gweithredu i Stopio’r Bloc!

Wet wipes on Scottish beach, Catherine Gemmell

Credit: Catherine Gemmell

Llygredd anweladwy

Mae ffasiwn yn cael effaith ar y blaned.

Ymchwiliwch sut mae llygredd cemegol wedi cael ei achosi yn y gorffennol a’r presennol a’r effaith mae’n ei gael ar yr amgylchedd ac iechyd. 

Darganfyddwch ba gamau gweithredu gallwch chi eu cymryd i wneud gwahaniaeth.

Clothes in a washing machine Werayuth Tes

Credit: Werayuth Tes via Shutterstock

Newid hinsawdd

Yn y wers hon, rydym yn gofyn sut mae newid hinsawdd yn effeithio ar y cefnfor? 

Sut mae’r cefnfor yn helpu i leihau newid hinsawdd? Beth allwn ni ei wneud i leihau newid hinsawdd a gwarchod y cefnfor?

chris-leboutillier-TUJud0AWAPI-unsplash.jpg

Credit: Image by Chris LeBoutillier from Unsplash

Pysgod cynaliadwy

Mae ein cefnfor yn darparu bywoliaethau a bwyd i filiynau o bobl. 

Er mwyn sicrhau y bydd hyn yn gallu parhau yn y dyfodol, mae angen i ni wneud yn siŵr bod ein harferion pysgota yn gynaliadwy ac yn annistrywiol.

Fish farm from the air Pasta Design

Credit: Pasta Design via Shutterstock

Cymryd camau gweithredu yn eich ysgol

Ar ôl darganfod ein syniadau #ArFrigYDon ym mhob cynllun gwers, mae’r adran hon yn cyflwyno canllawiau a syniadau defnyddio i helpu disgyblion i godi mwy o ymwybyddiaeth yn eu hysgolion, eu cymunedau a thrwy’r cyfryngau cymdeithasol.

Cymryd camau gweithredu yn eich ysgol

Mae ysgolion yn gallu chwarae rhan fawr o’r newid #ArFrigYDon sydd ei angen i warchod ein cefnforoedd. 

Meddyliwch am gynnal Diwrnod Gweithredu ac archwiliwch i mewn i grwpiau amgylcheddol cenedlaethol a mentrau sy’n gallu eich helpu.

Gwybodaeth gefndirol

Wave of Hope , Hillhead Primary Glasgow - Kirsty Andrews

Credit: Kirsty Crawford

Ymgyrchu a newid ymddygiad

Dewch o hyd i syniadau i’ch helpu i greu ymgyrch #ArFrigYDon Dewch o hyd i syniadau fel pwy i gynnwys a sut i gyfathrebu eich negeseuon. 

Darllenwch am ymgyrchoedd llwyddiannus er mwyn cael ysbrydoliaeth.

Gwybodaeth gefndirol

Better world protest, Unsplash, Markus Spiske

Credit: Markus Spiske, Unsplash

Trefnu digwyddiad glanhau

Cofiwch – mae pob darn o sbwriel sy’n cael ei gasglu yn golygu bod llai o sbwriel yn cyrraedd y cefnforoedd. 

Archwiliwch sut i drefnu digwyddiad glanhau llwyddiannus a darganfyddwch am sefydliadau sy’n gallu eich helpu.

Gwybodaeth gefndirol

Citizen Science

Credit: Billy Barraclough

Economi gylchol

Datblygwch ddealltwriaeth o ystyr economi gylchol a’r dewisiadau sydd gennym i ymestyn bywyd y pethau rydym yn eu defnyddio.

Allwn ni ddewis dewisiadau amgen mwy cynaliadwy?

anna-oliinyk-nCPpMv69m1s-unsplash.jpg

Credit: Image by Anna Oliinyk from Unsplash

Co-funded by the European Union.

Life logo